Büyüleyici Güzelliği ve Eşsiz Tarihi ile Edward Whıttall Garden

Gerçek hayat ile masalların birbirinden ayrı iki farklı dünya olduğunu düşünürüz. Büyülü havaları ile masallar, bize gerçek hayatta şahit olamayacağımız güzellikleri sunarlar. Masalların içine dalmak, kurgularla bezenmiş eşsiz güzellikte yerlerin hayalini kurmak inanılmaz bir haz verir ve gerçek dünyada böyle hissedemeyeceğimizi sanırız. Siz de böyle düşünenlerdenseniz bunun sebebi tahmin ediyoruz ki Edward Whittall Garden’ın masalsı diyarına açılan o kapıdan hiç girmemiş olmanızdır.


Güzel İzmir henüz Smyrna iken, tarihi de kendisi gibi gizemli olan Whittall Köşkü ve bahçesine dair ilk kayıtlar Napolyon’un generallerinden Rovigo Dükü’nün burada kaldığı 1816-1819 yıllarına uzanıyor. Dönemin bir çok levanten ailesinin evi olmuş olan köşkün en çok bilinen sahiplerinin Corsi, Perkins, Barry, Whittall ve Giraud aileleri olduğu biliniyor. Günümüzde İzmir’in Bornova ilçesinde tarihi taş duvarlarının arkasında gizlenen bu özel bahçe, çok eskilerde şuan olduğundan çok daha geniş bir arazinin üstünde kurulu ve namı Avrupa’daki birçok ülkeye kadar yayılmış bir bahçe idi. Bunun sebebi ise adını da kendisinden aldığı ünlü botanikçi Edward Whittall’in bu bahçede yetiştirdiği nadide çiçek türleri ve döneminin çok ötesinde yer alan güzellikteki peyzajıydı. 


İzmir’de ilk bilimsel botanik çalışmaları yaptığı bilinen Edward Whittall, yaşadığı 1851-1917 yılları arasında sadece İzmir sınırları içinde değil tüm ülkenin en büyüleyici bahçesini yaratmıştı. Bahçenin güzelliği 20.yy’ın başlarında kartpostallara bile konu olmuştu. Bir kır lalesi ve bir kardelen çiçeği cinsi tüm dünyada Whittall ismiyle anılmaktaydı. Whittall, 1893’de İngiltere Kraliyet Botanik Bahçesi’ne bazı örnekler göndermiş, kendisine yapılmak istenen ödeme yerine bitkilerin görülmesini, beğenilmesini ve Türk çiçeklerinin muazzam çeşitliliğinin takdir edilmesini tercih ettiğini belirtmişti. Bu çabalarıyla ilgili gelen notta “Küçük Asya’dan gönderdiği beyaz Galanthus Elwesii ve mavi Chionoadox’u, Smyrna’dan Mr Edward Whittall’a borçluyuz” yazdığı da arşivlerdeki yerini almıştır. 



1914 yılında Birinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle Whittall’in bahçesinde kurmuş olduğu bin bir çiçekli masalsı bahçe bir tehdit ile karşı karşıya kalmıştır. Dışarıda dünyanın en büyük ve çetin savaşı sürerken, Edward Whittall yarattığı bu bahçeyi gerçek hayatın tüm acılığı ve hoyratlığına bir başkaldırı gibi korumuş ve muhafaza etmek için uğraşmıştır. Köşk 14 Eylül 1922  tarihinde alınan kararla bir süre Batı Cephesi Kumandanlığı ve Erkan-ı Harp Riyaset (Genel Kurmay Başkanlığı) makamı olarak kullanılmıştır. Köşkün tarih içerisinde Lord Byron,  Gustave Flaubert, Alphonse De Lamartine, Pierre Loti, İsmet İnönü,Falih Rıfkı Atay ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu gibi pek çok ünlü ismi de misafir ettiği bilinmektedir.


Whittall ailesi gibi bir çok levanten aile İzmir’in işgalden kurtuluşu ve İzmir Yangın’ı sırasında gemilerle Kıbrıs’a kaçmak zorunda kaldı. Bir süre sonra İzmir’deki evlerine geri dönseler de Edward Whittall bunların hiç birini göremedi. 1917 yılında henüz 66 yaşındayken Bornava’da öldü ve oradaki Anglikan Mezarlığı’na defnedildi. 

Köşk ve bahçesi dışında Whittall’lere ait olan diğer arazilerin ve evlerinin bir kısmı şimdilerde Ege Üniversitesi sınırları içinde kalmış olup, bazıları korunmuş bazıları ise restore edilmiş durumdadır. Edward Whittall Köşkü ya da Edward Whittall Garden olarak bilinen arazi ise yasemin, çardak gülü, mor salkım ve asırlık egzotik ağaçlarla kaplıdır. Whittall’in ikinci kuşak torunlarından ve mülkün şuan ki sahibi Brian Giraud sayesinde bahçe, hala özgün peyzajı ve büyüleyici güzelliğini korumaya ve Whittal’in mirasını yarınlara taşımaya devam etmektedir. Bahçenin büyüleyici güzelliği ve eşsiz tarihine şahitlik ederek dünya evine girmek ve en özel günlerinden birini bu büyüleyici atmosferde yaşamak isteyen çiftlere kapılarını açan Edward Whittall Garden’ın işletmesini ise İzmir’in önde gelen organizasyon firmalarından Hera’da Davet Organizasyon yapıyor. Bahçenin doğal güzelliği, Hera'da Davet vizyonu ile daha da ön plana çıkarak hem düğünlerini bu özel alanda gerçekleştiren düğün sahiplerine hem de katılan davetlilere eşsiz bir deneyim yaşatıyor. Edward Whittall Garden ile ilgili daha detaylı bilgiye sahip olmak ve bu büyülü mekanda gerçekleşen organizasyonlara bir göz atmak isteyenler aşağıdaki linklere göz atabilirler.

https://www.instagram.com/heradadavet/ 





Whatsapp